Rol van de kunst

Kunst is die andere blik die mensen kan inspireren. Kunst is een idee dat een beweging op gang kan brengen. Tegelijkertijd is kunst een fantastisch middel om ontmoeting te bewerkstelligen en mensen – bewoners, ondernemers en kunstenaars – met elkaar te verbinden.

In het project Museum Perron Oost gebeurt dat op prachtige wijze, zoals het een perron beaamt via twee sporen, het spoor van de buurt en een internationaal spoor. Het spoor van de buurt via verhalen van bewoners en ondernemers uit de buurt, vertaald door kunstenaars uit die buurt of uit de nabije omgeving. Het spoor van de wereld komt binnen via fascinerende technologie die het mogelijk maakt om op afstand nabij te kunnen zijn. Vanaf Bandung kun je kunst bekijken in het kleinste museum van de wereld, vanaf New York kun je als maker je kunstwerk op Perron Oost laten zien.

Museum Perron Oost

Museum Perron Oost verbindt niet alleen bewoners met elkaar, het verbindt ook de buurt met de wereld en doet daarmee tegelijkertijd recht aan de geschiedenis van het gebied. Er is geen leven zonder beweging. Maar een leven zonder vriendschap, is geen leven.

Wonderland

Het Oostelijk Havengebied en zijn schiereilanden bestaan bijna anderhalve eeuw. Het gebied wordt tussen 1874 en 1927 aangelegd. Al gauw is het het terrein voor rederijen die lijndiensten onderhouden op onder meer Indonesië, Suriname en de Verenigde Staten. Ook is het er een komen en gaan van schepen met vracht uit de kolonies waarvoor talrijke pakhuizen worden opgetrokken. Een andere ontwikkeling is de komst in 1867 van de veemarkt en het slachthuis naar het gebied. Om het veemarktterrein komen permanente stallen voor koeien en kalveren, paarden, schapen en varkens die ook per spoor worden aangevoerd.

Het gebied kent tussen de twee wereldoorlogen een economische bloei, maar na de Tweede Wereldoorlog tekent het verval zich af. Door de dekolonisatie van Indonesië valt de handel met het oosten vrijwel stil. Ook de rederijen komen in zwaar weer door de concurrentie van de snellere luchtvaart. Niet veel later maakt het stukgoederentransport plaats voor container- en bulktransport waarvoor aan de westkant van Amsterdam een havengebied wordt ingericht. In 1974 verdwijnt de veemarkt, tien jaar later verhuist het abattoir.

Halverwege de jaren 1970 breekt een periode van transitie aan. Krakers, kunstenaars en stadsnomaden nemen bezit van het havengebied. Ze vestigen zich als avonturiers in oude pakhuizen en vooraanstaande gebouwen en voorkomen dat de stad ongeremd gaat slopen om er een stadswijk als Osdorp neer te zetten. Mede daardoor kan het Oostelijk Havengebied zich in het laatste decennium van de 20e eeuw ontwikkelen tot een moderne woongebied met een mix van renovatie en eigentijdse architectuur.

Geert Mak concludeerde hierover: “Het wonderland, jongensland, het is inderdaad een nieuwe stad geworden, een goede stad, passend als een oude jas.”

Radio programas

Radio uitzendingen Radio Perron Oost, gemaakt door Joost Wilgenhof en Marten Koldijk